ግብሪ | PsyHealth

ግብሪ

ጥዕና ናይ አእምሮ ክቡርን ከምቲ አካላዊ ጥዕና ብፍሉይ ንጥንቀቀሉ ከምኡ ክንገብረሉ ይግባእ። ጽቡቅ ንክስምዓናን ንኽከናከንን እንታይ ክገብር አለኒ ኢልካ ምሕታት አገዳሲ እዩ ።

ጽቡቅ ንክስምዓኒ እንታይ ክገብር አለኒ ፧

እንሆ 10 መምርሒታት  ጽቡቅ ንክስምዓካ ዝሕግዙ ፡

  1. ምዝራብ : ዝስምዓካ ፡ ጸገማትካ ፡ምስ ስድራካ ዘሕለፍካዮ ሂወት፡ምስ ቤተ ሰብካ ወይ ማሕበረ ሰብካ ነቲ ጸቅጢ ምፍኳስን ሓድሽ አማራጺ ንክህልወካ ወይ ፍታሕ ምርካብ ። ምዝርራብን ብቋንቋ አዴካ ኢሂን ምሂን ምብህሃልን ጽቡቅ ንክስምዓካ ይገብር።
  2. ምስታፍ/ተወፋይነት : አብ ማሕበረ ሰብካ ፡ አብቲ መአከቢ ናይ ገዛውትካ ፡ ኮርስ ናይ ቋንቋ/ ሳዕስዒት / ደርፊ/ ስፖርት/ ወዘተ… ፡ ዊንታካ ዘገድሱካ ነገራት ስግአታትካ ወይ ተስፋ አብ ልብካ ዝሓዝካዮ ፡ ብፍላይ ፕሮጀክት ናይ ማሕበረ ሰብካ ምክፋል ወዘተ…
  3. ዘይምግዳፍ/ሓርጎጽጎጽ ናይ ሂወት ምስጋር ፡  ሓርጎጽጎጽ ናይ ሂወት ክትመርሕ ግዜ መፍትሕ እዩ [ ስምባድ፡ ጓሂ፡ ካብ ብርቱዕ ስምባደ ዝመጽእ  በሰላ ] ፡ ናብቶም አገደስቲ ንጥፈታት ምትኳርን  ንነብስካን ንካልኦትን ግዜ ምሃብ።  ንኣብነት ስርዓት አሰራርሓ  ናይ ምምሕዳር ቀሊል አይኮነን::
  4. ንነብስካ ከምታ ዘላታ ምቅባል ፡ አካልካ ምፍላጥን ምልክታት ምፍላጥን ጽቡቅ ንክስምዓካ ውሳነ ምውሳድ፡ ደረትካ ምሕንጻጽ፡ ብርቱዕን ድኹምን ጎንታትካ  ምፍላጥን ምቅባልን
  5. ፈጠራዊ  ንጥፈታት ምግባር ፡ ድሌታትካ ፡ ፍርህታትካ ወይ ካልእ ክትገልጾም ዝከብዱ ሓሳባት ንምውጻእ ፡ ካብ ወጥርታትካ ምውጻእ ፡ ምዝንጋዕን ሓይልካ ምሕዳስን ። ደስ ዘብሉካ ንጥፈታት ምግባር ፡ አብ መበቆል ዓድካ ንጥፈታት ትገብር ኔርካ እንተ ኮንካ ፡ ንዓካ ቦታ ክህልወካ ምድህስስን ክትፈጥርን ምግባር ።
  6. ምዝናይ ፡ ህድአት ይስምዓካን ነፍስካ ፍትሕ ይብልን ንነገራት ምስ ሰባት ምዃን ድማ አጸቢቅካ ተስተማቅሮም : ሓሰብና ውሳኔታትና ንውስን ። ምስ ነብስካ ግዜ ትወስድ ፡ ብዘይ ደቅካን ንጥፈታት ምግባር ካብ ሓላፍነት ናይ ሂወት ተልግስን ሓይልካ ይሕደስን ።
  7. ሓደሽቲ ነገራት ምምሃር ፡  ካብ መዓልታዊ ሂወትካ ምውጻእ ፡ ርእሰ ተአማንነትካ ይድልድልን ሓሳባትካ ተማዕብል። ቛንቛ ምስ ትክእል  ናጽነት አሎካን ርእስካ ትክእልን ከም ናትካ ድሕረ ባይታ  ዘለዎም ሰባት ትላለን ርክብ ትፈጥርን ። ሓደሽቲ ነገራት ምምሃር የነቃቅሓካን የኽብረካን ምዕባለ ዘምጻእካ ኮይኑ ይስምዓካን ።
  8. ንጡፍ ምዃን ፡ ሓንጎልካ ምሕዳስ ፡ ወጥሪ ምጉዳል ካብ ዘጨንቅ ስርዓት ሂወት ምውጻእ ። እንተ ወሓደ  መዓልታዊ  ን30 ደቂቅ ዝከውን ንጥፈታት ወይ 2 ሰዓትን ፈረቋን አብ ሰሙን ምዝውታር ።
  9. ርክብ ምስ አዕሩኽ መሓዙት ምቅጻል ፡ መዓልታዊ ካብ ገዛኻ ምውጻእ ሓድሽ ርክባት ምምስራት ። ዝርርብ ምስ አዕሩኽትኻ ምህላው ደገፍን ሰማዒት እዝኒ ትረክብን ብሉጽ ሰብ ንክትከውን ይሕግዘካ ፡ ፍታሕ ክትረክብን ክፍተትን ዕድላትን ይህልወካ።
  10. ሓገዝ ምሕታት ፡ ሓገዝ ዘይብልካ ከይትከውን ምእንቲ ፡ ዓቅምካን ገደብካን ምፍላጥ ጽብቅ እዩ ። ንአብነት አብ ገለ ዘይንጹር መስርሓት ክፍትሑ ምእንቲ ደገፍን ሓገዝ ምሕታት ፡ [ ንአብነት ሓገዝ አብ መንጎ ወለዲን ቀረብትካን] ።  ዕንቅፋት ናይ ሂወት ከጋጥም ከሎ ሓገዝ ምሕታት ምልክት ድኽመት ማለት አይኮነን ፡ ምክንያቱ ነዚ ክትገብር አዝዩ ትብዓት ዘድሊ ስለ ዝኮነ ።
    ተወሳኪ ፡: ንጹህ መግቢ ምምጋብን ህዱእ ሃዋህው ምህላው ፡ ብዘይ ስክሪንን ብዘይ ስትረስን ። መግቢ ጽቡቅ ኩነታት ንክህሉ ተዋጽኦ አለዎ ።

አገዳስነት ናይ ማሕበረ ሰብ

አብ ገለ መዳያት ናይ ሂወት ከም አብ ሓድሽ ሃገር ክትአቱ ከለካ ወይ ሓድሽ ባህሊ ክትፈልጥ ከለካ ፡ በይንካ ፡ ዝተገለልካን አብ  ገለ እዋን አንፈትካ ዘጥፋእካ ኮይኑ ክስምዓካ ከሎ ። ነዞም እዋናት ንክትሰግሮም ፡ እቲ ማሕበረ ሰብ ብሉጽ ደገፍ እዩ ፡ ቋንቋ አዴኻ ክትዛረብ ትክእል ፡ ሓበሬታ ትለዋወጥን ወይ ነቲ መስርሕ ናይ ወረቓቕቲ ዘቕልሉ ምኽርታት ትረክብ ወይ ብሓፈሻ አብ ናይ ምውህሃድ አብ ናይ ማሕበራዊ ሂወት ። ምስ ካልኦት ከም ናትና ተመሳሳሊ ዛንታ ዘለዎም ሰባት ተሞክሮና ክንካፈል ይሕግዘና ። እቶም ናይ ማሕበረ ሰብ መደባት መራከብን መላለይን አጋጣሚታት ደስ ዘብል እዋናት ነሕልፍን ካብቲ ናይ መዓልታዊ ሂወትን ወጥርታት መህደሚ ይኸውን ። ከምኡውን ፡ እቲ ማሕበረ ሰብ   ነቶም ዘጋጥሙና ከበድቲ መሰናክላት ሂወት ክንገጥሞምን ጽቡቅ ንክስምዓናን አገዳሲ ሃብቲ ይከውን ።

ይኩን እምበር ፡ እታ ማሕበረ ሰብ እንኮ ደገፍ ክትከውን የብላን ። ነቶም ካልኦት ትነብረሉ ሕብረተ ሰብ ክፉት ክትከውን አገዳሲ እዩ ፡ ሓደሽቲ ሰባት ምልላይን ምዝርራብን ፡ ንአብነት ምስ ጎረባብትካ ። እዚ ምቅርራብ ንተነጽሎ የጉድሎን ጽቡቅ ንክስምዓካ ይሕግዝ ።

ሓጋዚ ማተርያላት ንመዓልታዊ ሂወት

አብዚ አገደስቲ መዳያት ንመዓልታዊ መነባብሮ ዝምልከት ሓበሬታት ዝጠርነፈ እዩ [ ጥዕና ፡ ውሕስነት ፡ ሶሻል ፡ ቤት ትምህርቲን ኮርሳት ፡ ወዘተ…] ።

እዛ ፍላየር   ሕመረት ናይ ዝተፈላለየ ገጻት መስርሕ ጥዕና  ናይ ስዊዝ ዝሓዘት እያ ።

መተግበሪ Sui SRK፥ ኣብ ጉዳያት መዓልታዊ ህይወት፡ ንርእሰ-ክንክን ዘድሊ ሓገዛት ዘተኮረ ሓበሬታን ደገፍ ምስ ዝህበኩም ክኢላ እትራኸብሉ ናይ ዝርርብ (ቻት) ኣገልግሎትን ዘለዎ ናጻ መተግበሪ

ሓገዛትን ደገፍቲ ማሕበራትን አብ ስዊስ

ብዙሓት ሓገዝቲ ማሕበራት አለዋ ፡

ንናይ ሕጊ ዝምልከት ሓገዛት  :

ሓጹር ናይ ቛንቛ

  • ምስ ሕጽረት ቋንቋ ነቶም ማሕበራት ምርካብ ወይ ምድላው ክኸብድ ይኽእል እዩ ። እዘን ማሕበራት  [ካሪታስ ፡ ቀይሕ መስቀልን et OSAR ንአብነት ።] ክሕግዛን ብቛንቛ አዴኩም ንክትዛረቡ ተርጎምቲ ከዳልዋ ይክእላ እየን ።
  • አገልግሎት ተርጎምቲ ዝህባ  አብ መርበብ ሓበሬታ አብዚ ሊስታ ትረክብወን www.inter-pret.ch ተርጎምቲ ቛንቛኩም ዝዛረቡ ። አብ ቆጸራ ናይ ምምሕዳር፡ ሕክምና ወይ ናይ ሕጊ  ከሰንይኩም ይክእሉ ።
  • አቶም ናይቲ ከባቢ ሕብረተ ሰብ ደገፍ ከቅርቡ ንአብነት  ንናይ መስርሕ ምምሕዳር ወይ ምስ ሓካይም ቆጸራ ንክወስዱ  ይክእሉ ።
  • ንክትዘራረቡ ብነጻ ዝትርጉም አፕሊኬሽን ውን አለው ፡
    • Tarjimly – Refugee Translation
    • Refugee Phrase Book [አብ መዓልታዊ ሂወት ንጥቀመሎም አገደስቲ ሓሳባት ካብ 50 ቛንቛ ንላዕሊ]
    • Refugeye ንፒክቶ ግራም[ ቛንቛ ናይ ጸማማት]  ንምትርጓም ምዝርራብን የቃልልን
    • አብ ተሌፎንካ ትጽዕኖ ናጻ  አፕሊኬሽናት አብቲ ዘለካዮ ካንቶን ዝዝረብ ቛንቛ መምሃሪ አለው ፡ Duolingo, Babbel, MemRise, HelloTalk, ወዘተ…። 

ማሕበራትን ብካንቶን ዝተዳለወ

ፍሪቡርግ

ጀነቭ

ጁራ

ኒውሻተል

ቴሳን

  • Agence Derman SOS Ticino፥ ጸገማት ምብህሃል ከምኡውን ኣብ ቛንቋ ወይ ባህሊ ንዘሎ ዘይምርድዳእ ኣብ ምፍታሕ ዚሕግዝ ሕብረ-ባህላዊ ኣገልግሎታት ምስትርጓም
  • Antenna MayDay፥ ኣብ ማሕበራውን ጥዕናውን ኣገልግሎታት ከምኡውን ኣብ ተበግሶታት ጐስጓስ ጥዕና ዜተኮረ ናጻን ምስጢራውን ምኽሪ
  • Aide au retour፥ ብዛዕባ’ቶም ካብ ስዊዘርላንድ ብወለንታኦም ኪወጹ ዝደልዩ ሓተትቲ ዑቕባን ኣብ መበቆል ሃገሮም ዳግመ-ምጥያስ ንዝገብሩ ሰባትን ዚውሃብ ደገፍ ዚምልከት ሓበሬታ
  • ማሕበር “Il Tragitto”፥ ብፍሉይ ኣብ ምጥያስ ኣተኲሮ ዝገበረ ንስድራቤታትን ቆልዑን ዚውሃብ ምሉእ ንጥፈታት ምምሕባር፡ ስልጠናን ደገፍን። እዚ ድማ ኣብ ሉጋኖ (Lugano) ከምኡውን ኣብ ሎካርኖ (Locarno) ምርኲስ ዝገበረ እዩ።
  • Casa Astra፥ ኣብ መንድሪስዮ (Mendrisio) ዘሎ ህጹጽ ማእከል መቐበሊ
  • Casa Marta፥ ኣብ በሊንዞና (Bellinzona) ዘሎ ህጹጽ ማእከል መቐበሊ
  • Centro Calicantus፥ ኣብ ቺኣሶ (Chiasso) ዘሎ ማእከል ምምሕባርን ንሕብረተሰብ ስደተኛታት ዚውሃብ ኣገልግሎት ውከሳን
  • ኣብ ቲሲኖ (Ticino) ዚርከብ ማእከላት ምምሕባር፥ ቆልዑን ስድራቤታትን ብሓባር መጺኦም ተሞክሮታቶም ንኼካፍሉ ዘድልዮም ንጥፈታት፡ ጸወታታትን ዕድላትን ዚህብ ማእከላት
  • ተራድኦ “Baobab”፥ ቤት ንባብ ሕብረ-ቛንቋውን ሓድሕዳዊ ባህልን ዜርኢ፣ ንቖልዑን ስድራቤታትን ዚኸውን ኣኼባታት ዚውድብ፣ ከምኡውን ካብ 12 ክሳዕ 20 ዓመት ንዝዕድሚኦም ንኣሽቱ መንእሰያት ዚኸውን ናይ ጐደና ማሕበረ-ትምህርታዊ ንጥፈታት ዜዳሉ ኣብ በሊንዞና (Bellinzona) ዚርከብ ማእከል ምምሕባር
  • ማእከል መወከሲ OSC (0848 062 062)፥ ኣገልግሎታት ትካል ማሕበረ-ስነኣእምሮ ኣውራጃ ንኺረኽቡ ምግባር፣ ስሉጥ ደገፍ ምርግጋጽ፣ ከምኡውን ብOSC ብዛዕባ ዚውሃብ ስነኣእምሮኣዊ ጥዕና ዚምልከት ሓበሬታ ምሃብ
  • ማእከል ምክልኻል ኣድልዎ፥ ነቶም ብሰንኪ ዓሌት፡ ሃይማኖት፡ ጾታ ወይ ጾታዊ ኣቓውማ ኣድልዎ ዜጋጥሞም ውልቀሰባት ዚውሃብ ናጻን ምስጢራውን ደገፍን ምኽርን
  • ሕጋዊ ኣገልግሎት SOS Ticino፥ ኣብ ጒዳያት ፍቓድ መንበሪ ዜተኮረ ሕጋዊ ምኽርን ውክልናን ምሃብ
  • ማሕበራዊ ኣገልግሎት Caritas Ticino፥ ምኽሪ፡ ፋይናንሳዊ ምሕደራ፡ ምሕደራዊ ደገፍ፡ ስነኣእምሮኣዊ ፍወሳ፡ ደገፍ ስድራቤት ከምኡውን ምክልኻልን ኣተሓሕዛን ዕዳ

ቫለ

ቮ 

ሓፈሻዊ ጠቃሚ ሓበሬታታት

  • ቀይሕ መስቀል ስዊስ :  መዓልታዊ ሓገዝ
  • Migesplus.ch፥ ብዛዕባ ኣብ ስዊዘርላንድ ዘሎ ኲነታት ጥዕናን ህይወትን ዚምልከት ግብራዊ ሓበሬታ ብዝተፈላለየ ቑንቋታት ዚህብ መድረኽ ቀይሕ መስቀል ስዊዘርላንድ
  • ብሮሹር ሓበሬታ ንስደተኛታትን ነቶም ግዝያዊ መንበሪ ዘለዎም ሰባት
  • ሓበሬታ ቪድዮ  መዓልታዊ  ሂወት አብ ስዊስ ( ምርጫ አብ ታሕቲ ጽሕፈት ዘለዎ)
  • ላ ፓጅ ፊድ  ምጥርናፍ  ትምህርቲ ናይ ዝተፈላለየ ቛንቛታት ወግዓዊ ወረቀት ዘለዎ

ካብ ብርቱዕ ስምባድ ዝመጽእ በሰላ

  • እዚ ቪድዮ   አብ መዓልታዊ ሂወት ጽልዋ ካብ ብርቱዕ ስምባድ ዝመጸእ በሰላ ንምውጋድ ምኽሪ ይህብ ።
  • ሓገዝ መምርሒ  ንነበርቲ ስደተኛታት ብዝተፈላለየ  ቛንቛ ካብ ብርቱዕ ስምባድ ዝመጸእ በሰላ ዝሓለፈ ተመኩሮ ንምስጋር ።